Samoubistvo, kao namjerno samopovređivanje, predstavlja kompleksan fenomen koji je prisutan u svim društvenim slojevima i kulturama.
To ozbiljno pitanje javnog zdravlja ima dalekosežne posljedice po porodice i zajednicu, te je postalo prioritetno pitanje globalne zdravstvene agende.
Svjetski dan prevencije samoubistava obilježava se svake godine 10. septembra kao podsjetnik na hitnu potrebu globalnog odgovora na ovaj problem.
Prema podacima iz SAD-a, više od 726.000 ljudi širom svijeta izvrši samoubistava svake godine, čineći samoubistva trećim vodećim uzrokom smrtnosti među populacijom u dobi od 15 do 29 godina. Veliki broj samoubistava događa se u zemljama sa nižim i srednjim prihodima, a svaki čin samoubistva prati još 20 pokušaja. Tema Svjetskog dana prevencije samoubistava za period 2024. – 2026. je “Promijenimo priču o samoubistvu”, sa naglaskom na važnosti razgovora o ovom tabuiziranom problemu.
Važno je naglasiti da samoubistvo nije uvijek rezultat mentalnih poremećaja, već može biti potaknuto različitim stresnim situacijama i traumama u životu pojedinca. Zato je ključno prepoznati rizične faktore i pružiti podršku onima koji se bore sa suicidalnim mislima. Saradnja i koordinacija među različitim sektorima, poput zdravstva, obrazovanja i pravosuđa, od presudne je važnosti u prevenciji samoubistava. Ključne intervencije temeljene na dokazima uključuju ograničavanje pristupa sredstvima za samoubistvo, saradnju sa medijima radi odgovornog izvještavanja, jačanje socijalno-emotivnih vještina kod mladih i rano prepoznavanje rizičnih ponašanja.
Stigma oko mentalnih poremećaja i samoubistava predstavlja dodatnu prepreku u prevenciji, stoga je važno educirati javnost o važnosti otvorenog razgovora o ovim temama. Otvoreni dijalog može pružiti podršku osobama koje se suočavaju sa suicidalnim mislima i potaknuti ih da potraže pomoć.
U svakoj regiji i lokalnoj zajednici potrebno je prilagoditi strategije prevencije samoubistava prema specifičnim potrebama i demografskim profilima. Kroz nacionalne strategije prevencije i lokalne inicijative, može se stvoriti okruženje koje potiče mentalno zdravlje i pruža podršku onima koji se bore sa suicidalnim mislima.
